Opbrengst debiteurenincasso, meerdere financiers; wie heeft recht op het overschot?

Wanneer sprake is van meerdere zekerheidsgerechtigden, kan discussie ontstaan over de debiteurenincasso. Wie mag incasseren, wie heeft recht op de opbrengst, etc. Hierover schreven wij reeds meerdere blogs:

Blogarchief Ceres Legal – Samenloop rechten

In deze blog behandelen wij een interessante uitspraak van de Rechtbank Oost-Brabant die gaat over deze materie. 

Casus

Zowel ING als Atlantis Financiers (hierna: “AF”) hebben ”B” c.s. gefinancierd. ING heeft krediet verstrekt en heeft een pandrecht verkregen op de vorderingen van B c.s., tot zekerheid voor al hetgeen zij aan ING verschuldigd is of wordt. Tussen AF en B c.s. is sprake van een bevoorschottingsovereenkomst: AF ging de debiteurenadministratie voor B c.s. verzorgen, daarbij werden de vorderingen tot 20% bevoorschot tot maximaal een bepaald bedrag. AF verkreeg een pandrecht op de vorderingen van B c.s. 

B c.s. is in 2019 failliet gegaan. Ook na faillissementsdatum is AF doorgegaan met de debiteurenincasso. Beide partijen zijn het met elkaar eens dat AF eerste pandhouder is en ING tweede pandhouder. ING meent echter dat AF meer opbrengsten uit de debiteurenincasso onder zich houdt dan waar zij op basis van haar positie recht op heeft.

Koop van de vorderingen door AF?

AF stelt zich op het standpunt dat zij alle vorderingen van B c.s. heeft gekocht op basis van de bevoorschottingsovereenkomst. De volgende passage is hiervoor relevant:

“In aanmerking nemende:

  1. Atlantis is bereid onder de voorwaarden van deze overeenkomst het debiteurenrisico van Vorderingen van cliënt op afnemer(s) over te nemen van cliënt en de desbetreffende Vorderingen van cliënte te komen en in eigendom over te nemen;
  2. Overname van debiteurenrisico, koop en eigendomsoverdracht van vorderingen
    Artikel 3 – Koop en eigendomsoverdracht van Vorderingen
    3.1 Atlantis zal van een cliënt vorderingen, waarvan het Debiteurenrisico door Atlantis van cliënt is overgenomen en welke Vorderingen geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven, op het moment van betaling van de koopsom als bedoeld in artikel 4 ten titel van koop van cliënt in eigendom overnemen, tot overdracht waarvan de onderhavige akte strekt. (…)

(…)

3.3 Ter voldoening aan de hiervoor onder 3.1 opgenomen verplichting van cliënt verleent cliënt hierbij aan Atlantis een onherroepelijke en onvoorwaardelijke volmacht om, zo vaak las Atlantis dat nodig acht, de daartoe overeenkomstig artikel 3.1 in aanmerking komende Vorderingen aan Atlantis over te dragen, de benodigde akte van cessie mede namens cliënt te ondertekenen en ter registratie aan te bieden. Atlantis is bevoegd om mede namens cliënt aan Afnemer mededeling te doen van de cessie.”

Beoordeling Rechtbank

De Rechtbank verwijst naar een aantal andere bepalingen in de bevoorschottingsovereenkomst waaruit blijkt dat enkel bepaalde vorderingen van B c.s. kunnen worden gekocht, als aan specifieke voorwaarden is voldaan. Het standpunt van AF dat zij álle vorderingen van B c.s. heeft gekocht kan dus niet slagen. Verder heeft AF niet naar voren gebracht welke vorderingen wél zouden voldoen aan de voorwaarden voor koop. De Rechtbank wijst het standpunt van AF dan ook af en oordeelt dat AF enkel recht heeft op de opbrengst van de debiteurenincasso ter hoogte van haar eigen vordering op B c.s. Het meerdere dient te worden afgedragen aan ING. Nu beide partijen het eens zijn over de rang van de pandrechten, hoeft hiervoor geen rangregeling te worden verzocht, zoals AF stelde.

Conclusie

Uitvoerige studie van de overeenkomst in het licht van de bedoeling ervan (bevoorschotting), maakt dat inhoudelijk geen andere uitkomst van de zaak mogelijk was. De uitspraak van de Rechtbank lijkt correct en logisch. De Rechtbank maakt bovendien duidelijk dat een rangregeling enkel nodig is wanneer discussie bestaat over de rangorde van de verschillende rechten. Als daar geen sprake van is, kan de verdeling in een normale procedure worden vastgesteld.

Als pandhouder is het belangrijk om alert te zijn in situaties met meerdere zekerheidsgerechtigden. Schakel op tijd advies in van een deskundige zoals Ceres Legal.