Europees bankbeslag

Het wetsvoorstel geeft uitvoering aan een Europese Verordening waarin de procedure is vastgesteld en zal naar verwachting in januari 2017 in werking treden. Het wordt een eenvoudige procedure waarvoor geen advocaat nodig is, die via een standaardformulier kan worden ingesteld bij de Rechtbank die bevoegd is ten aanzien van de vordering. Wanneer aan alle eisen is voldaan, geeft de Rechtbank vervolgens een beslagbevel af, waarmee direct beslag kan worden gelegd op de bankrekening in het andere EU-land. Het saldo op de bankrekening wordt dan geblokkeerd ter hoogte van de vordering. Wanneer er een hoger saldo op de bankrekening staat, kan de schuldenaar over het meerdere nog wel beschikken. Om een verrassingseffect te creëren, wordt de schuldenaar pas ná de beslaglegging hierover geïnformeerd. Als het beslag onterecht is, kan hij een verzoek doen tot herziening of intrekking van het bevel.

De procedure is mogelijk zowel voor conservatoir als voor executoriaal beslag. Conservatoir beslag wordt gelegd vóórdat de hoofdzaak wordt ingesteld en dient ertoe het vermogen van de schuldenaar zeker te stellen totdat de rechter vonnis wijst. Executoriaal beslag wordt gelegd nádat vonnis is gewezen, ter uitvoering hiervan. Wanneer de procedure wordt ingezet voor conservatoir beslag, moet de hoofdzaak binnen een korte termijn worden opgestart.

Het beslagbevel kan snel worden verkregen. De Rechtbank beslist in geval van conservatoir beslag binnen tien werkdagen nadat de aanvraag compleet is. Als het gaat om executoriaal beslag beslist de rechter binnen vijf werkdagen.

Opvallend is de mogelijkheid beslag te laten leggen zonder dat bekend is wat het rekeningnummer van de schuldenaar is, of bij welke bank hij bankiert. In bepaalde gevallen is het namelijk mogelijk deze informatie door de Rechtbank te laten opvragen bij de daartoe aangewezen informatie-instantie. In Nederland zal dat de deurwaarder zijn. Dit is een vergaande bevoegdheid die in ons Nederlandse recht (nog) niet bestaat.

De praktijk zal moeten uitwijzen of deze procedure daadwerkelijk zo eenvoudig kan worden doorlopen als in het wetsvoorstel en de Verordening wordt beoogd. De procedure heeft in ieder geval de potentie om in internationale incasso’s effectief te worden ingezet.